مهاجرت داخلی، پدیده ایه که تغییر در سبک زندگی افراد و دگردیسی در شرایط زندگی که به وجود اومده به وسیله تحولات اقتصادی، سیاسی، فرهنگی و اجتماعیه، از عوامل موثر اون هستش.
بحران آب در ایران و نبود رونق مطلوب مناطق محروم یا کمتر پیشرفته در بخشای غربی و جنوب شرقی کشور دلیل شده تا با پدیده ای به نام مهاجرت داخلی روبرو شیم. موضوع آب، بهداشت و اشتغال، سه بحث مهمیه که در تسریع و آسون کردن روند مهاجرت داخلی تاثیر زیادی داشته و به نظر می رسه، دولت در عصر ایران ۱۴۰۰ باید واسه برخورد هوشمندانه با این موضوع، اقدامات کارسازی رو در دستور کار بذاره تا روند مهاجرت داخلی، هم اونقدر ابزاری فرصت آفرین واسه رونق ملی و پیشرفت تولید ناخالص ملی بوده و کشور از این واسه آسیب جدی نبیند.
به هر حال، بحث مهاجرت داخلی موضوع ایه که در اکو سیستم پدافند غیر عامل باید نگریسته شه و موضوع جذابی واسه دانشجویان کارشناسی ارشد و دکترا رشته های جامعه شناسی، مدیریت شهری، روانشناسی و گرایشای علوم پزشکی میشه. مهاجرت داخلی، پدیده ای گسترده بوده و نمونه های بسیاری در کشورای جور واجور جهان داره.
چه بسا افراد واسه پرداخت کمتر مالیات به نقاطی با آب و هوای نامساعد (مثل تگزاس در آمریکا و کیرونا در اسکاندیناوی) رفته و به واسطه دریافت حقوق بیشتر، مشکلات کمتری رو مجبور به پرداخت هستن که همه اینا رو باید در گسترش انقلاب صنعتی جستجو کرد.
پخش بد خدمات در سطح کشور هم از دلایل رونق گرفتن مهاجرت داخلی میشه که این موضوع رو تو تهران میشه دید.
مهاجرت از تهران: واقعیتی محتمل!
در هر کدوم کیلومتر مربع از مساحت تهران، ٩۶٩ نفر زندگی می‌کنن؛ یعنی ٢٠ برابر متوسط کشور. کارشناسان می‌می گن، تهران دیگه بیشتر از این ظرفیت پیشرفت نداره. کارشناسان با تکیه بر اطلاعات مرکز آمار، همین جمله رو واسه مهاجر پذیری این شهر تکرار می‌کنن. تهران به تنهایی ١۴,٧ درصد از جمعیت شهری کشور رو درون خود جای داده. علاوه بر این، آلودگی هوا هر زمستون و پاییز، بزرگ ترین درد پایتخت میشه. حالا باید تهدید لرزها و آب و هوا رو هم بهش اینو هم به این موضوع دقت لازم رو به عمل بیارین گفتن که سال ۹۶، خیلیا رو زمین گیر کرد.
در این شرایط جدا از مردمی که هنوز به هزار دلیل به این شهر شلوغ مهاجرت می‌کنن؛ عده قلیلی به فکر رفتن افتاده‌ان. این عده قلیل به نظر می رسه با موندگاری بحران آب و هوا، محیط زیست و ترافیک و شلوغی و بحران اشتغال، تا افق ۱۴۰۴ (پایان برنامه چشم انداز بیست ساله جمهوری اسلامی ایران) شدیدا افزایش پیدا می کنه و بزرگان سه قوا باید راه حلی کامل واسه برون رفت از مشکلاتی که پایتخت با اون روبروست و گردشگری و اقتصادی شهری این کلانشهر رو تهدید می کنه، ارائه کنن و از مشاوران برجسته بین المللی هم استفاده کنن.
مهاجرت داخلی در کشورای در حال پیشرفت
این مشکل در کشورای در حال پیشرفت که با میزانای بالای رشد شهری روبه رو هستن بیشتر کرد پیدا میکنه، به خاطر این خیلی از این کشورها بر نامهایی در جهت رفع مشکل در نظر دارن. مثلا ، از ۱۱۶ کشور در حال پیشرفت، ۹۰ کشور به سازمان ملل اعلام کردن که سیاستایی رو واسه کاهش یا برعکس کردن روندهای با عجله مهاجرت شروع کردن.
پس مهاجرت در مباحث مربوط به شهرنشینی، هم به عنوان یکی از عوامل اصلی رشد شهری و هم به عنوان یکی از عوامل بوجود آورنده مسایل شهری، همیشه مطرح می شده ومد نظر بوده.
در تموم کشورها، وقتی که روند شهر نشینی اتفاق می افته منتهی به حرکات قابل توجه جمعیتی می شه.
شکل غالب وکلیشه ای مهاجرتا، مهاجرت داهات- شهریه; هر چند ، بیشترین شکل نیس.
براساس گفته کارشناسان، میان مناطق پیشرفته و درحال پیشرفت تفاوتای خیلی از دید وضعیت شهر نشینی و رشد جمعیت شهر نشین هست.
مقاسیه نسبت شهرنشینی در کشورای پیشرفته با کشورای در حال پیشرفت نشون میده که در تموم چند سال شهرنشینی در کشورای پیشرفته بیشتر بوده، اما شتاب شهرنشینی در کشورای در حال پیشرفت برابر ۶۰ درصد و در کشورای پیشرفته ۸ درصد در دوره ۱۹۷۰ تا۲۰۰۰ه.
اثرات مهاجرت داخلی در پیشرفت ملی
این نوع مهاجرت باعث تغییر در ترکیب سنی وجنسی جمعیت در هر دو منطقه می شه و رشد بیشتر جمعیت شهری نسبت به جمعیت دهاتی رو به دنبال داره.
پیش بینی می شه نسبت شهر نشینی در کشورای در حال پیشرفت در سال ۲۰۳۰ به بیشتر از ۸۲ در صد برسه و به گفته سازمان ملل واقعا باید منتظر پدیده مهاجرت سریع و رشد شهرنشینی در کشورای در حال پیشرفت بود. به هر حال، هرچند مهاجرت داخلی و کلا از داهات به شهر فشار زیادی در بعضی مناطق جهان بوجود میاره اما در مورد نقش اون نباید بیش ازاین تاکید داشت چراکه رشد جمعیت شهری به طور روز افزونی نتیجه رشد ذاتی جمعیته تا نتیجه مهاجرت.
شکلای جور واجور مهاجرت داخلی
در مورد شکلای جور واجور مهاجرت داخلی میشه تقسیم بندی زیر رو اشاره کرد:
▪مهاجرت از داهات به داهات
▪ مهاجرت از داهات به شهر
▪ مهاجرت از شهر به داهات
▪مهاجرت شهر به شهر
در ایران مخصوصا پس از اصلاحات ارضی، انجام کارایی در ساختار فعالیت کشور یعنی ایجاد صنایع مونتاژ وکارخانجات تولیدی در دور و بر شهرهای بزرگ و توجه به بخش شهری، روند این نوع مهاجرت ( داهات- شهر) رو بالا برد . کلا میشه که کشور ما ایران هم به عنوان یکی از کشورای در حال حال پیشرفت، تحولات زیادی رو در بخش شهر نشینی و موضو عات مربوط به اونو باید مورد توجه داشته باشه.
مشکلات مهاجرت داخلی (داهات به شهر)
از جمله مشکلاتی که دور و بر مهاجرت داخلی و به خصوص نوع داهات به شهربه وجود می آورد میشه موارد زیر رو گفت:
۱- یه جور خرده فرهنگ در شهر مقصد به وجود میاد که ساختار وشکل منظم شهری ا از این رو به اونو می کنه
۲- نتیجه مهاجرت واسه مهاجران علاوه بر تغییرات زندگی اقتصادی و تحولات فرهنگی همراه با بعد فاصله، موجبات ضعیف کردن قدرت خانوادگی رو هم جفت و جور می کنه.
۳- کمبودای عاطفی وحمایتی واسه مهاجران ظاهر می شه که این خود زمینه ای مشارکت تازه ای رو درقالب اتحاد دوطرفه با همسایگان بوجود می آورد ، به طوری در صورت نبود سازگاری با محیط احتمال افزایش جرم وانحراف بسیار بالا می شه .
۴- کهنسالی جمعیت داهات; به دلیل اینکه بیشتر مهاجران رو افراد جوون ۲۵ تا۵۰ سال تشکیل میدن.
۵- کاهش باروری، در نتیجه نبود وجود نیروی جوون در داهات
۶- کاهش بهره روی در اجناس کشاورزی وتولیدی به دلیل نبود وجود نیروی مناسب کار
۷- نبود وجود خلاقیت ونوآوری و نبود پیشرفت تولیدات کشاورزی
۸- افزایش طبیعی جمعیت و کمبود کار و فقر عمومی روستائیان در مناطق دهاتی با کمبود اشتغال و اضافه جمعیت روبرو می شن.
تهدیدهای مهاجرت داخلی (داهات به شهر)
کلا این نوع مهاجرت باعث تغییر در ترکیب سنی و جنسی جمعیت در هر دو منطقه می شه و رشد بیشتر جمعیت مقصد رو به دنبال داره.
طبق آمارهای سازمان ملل در بیشتر کشورای در حال پیشرفت مهاجران دهاتی بین ۲۵ تا ۶۰ درصد جمعیت شهری رو تشکیل میدن.
در اینجور شرایطی رشد بیکاری و نبود اشتغال مناسب، زمینه جرم و آسیبای اجتماعی رو جفت و جور می سازه. در نتیجه بی هنجاری، تنهایی و غریبگی و طغیان علیه ارزشا رو به ارمغان می آورد.
هم اینکه مهاجرت و جنب و جوش زیادتر از اندازه همراه با ساختای ناجور اقتصادی و فرهنگی به رشد انحرافات و گرایش به غریبگی و اعتیاد و چیزای دیگه ای به جز اینا کمک می کنه.
در کشورای پیشرفت نیافته شهرنشینی همراه با نبود رشد خدمات، جداگونه از پیشرفت صنعت، گسترش پیدا میکنه و به کاهش تولیدات و بیکاریای مخفی و رو و پیشرفت جرایم شهری منجر می شه.
با در نظر گرفتن اون چیزی که گفته شد میشه گفت که راه حل این مسائل رو باید در پیشرفت اجتماعی، اقتصادی مناطق جور واجور کشور مخصوصا مناطق دهاتی و شهرهای کوچیک دونست. پیشرفت اقتصادی دهاتی، سرمایه گذاری دهاتی در سرویس دهی و تسهیلات، ارائه آموزش و پرورش و… توازن بین جمعیت و منابع در مناطق دهاتی کشور رو به پیشرفت تقویت می کنه.
منابع مهم و پراهمیت کشاورزی و دامداری باید کم ارزش تلقی نگردند شهرها و صنایع معدن و کارخانه ای شهرها نمی تونن کلیه افراد درخواست کننده رو جوابگو باشن پس روستاها و وضعیت اقتصادی اونو باید تقویت و اصلاح و احیا کرد.
باید در نظر داشت تا وقتی که در شهر درآمد و رونق بیشتری هست جریان مهاجرت از داهات به شهر ادامه داره و تنها راه ممکن به کمترین حد ممکن رسوندن یا جلوگیری از این جریان و عواقب خیلی بد اون، برنامه هاییه که طی اون درآمد شهرهای کوچیک و دهاتی رو بالا برده طوری که فاصله درآمد بین شهر و داهات به کمترین حد ممکن برسه.
موضوعات پژوهشی در بخش مهاجرت داخلی
دلیل‌ها و زمینه‌های مهاجرت به وسیله متخصصین به مواردی شامل عوامل اقتصادی (درآمد، اشتغال، تصرف زمین)، عوامل جمعیتی (سن، جنس، وضع تأهل)، عوامل مربوط به روش زندگی، سطح تحصیلی و فرصت‌ها، خدمات ترابری و ارتباطات، خدمات اجتماعی و وسایل تفریحی تقسیم بندی می‌شن. مهاجرت و چگونگی پخش دوباره جمعیت در داخل کشور یا اصطلاحاً مهاجرت داخلی، از اساسی ترین عواملی هستن که سیاست گذاران اقتصادی – اجتماعی جامعه واسه کنترل جمعیت، جهت دادن به جابه‌جایی‌های جمعیتی و هم هدایت جمعیت به‌طرف قطب های اقتصادی به اون توجه دارن و به خاطر همین، تحقیق درباره تغییرات حاصل از مهاجرت در جمعیت هر منطقه، بسیار لازمه.
به نظر شما، معضلات و فواید مهاجرت داخلی در ایران چیه؟
