دریافت مالیات از خریداران ثروتمند سکه: قانونی یا غیر قانونی؟

خریداران سکه ارزون از بانک مرکزی در اوایل سال ۹۷ با زور به ارائه اظهارنامه مالیاتی و پرداخت نزدیک الوقوع مالیات، نقره داغ شدن؟ دریافت این مالیات، قانونیه؟ ارسال بخشنامه های یهویی به وسیله سازمان امور مالیاتی کشور و بدون اطلاع قبلی، زیبنده نظام مالیاتی کشوره؟ کسایی که صدها و هزاران سکه خریده ان، قشر مستضعف جامعه و از دهکای پائیین و لنگ یارانه ۴۵ هزار و ۵۰۰ تومن هستن که حالا مالیات گرفتن از اونا، بد شده؟  در قانون، تصریحی واسه مالیات بر عایدی سرمایه داریم؟ کسی که سکه ای نفروختهه و درآمدی کسب نکرده هم مشمول پرداخت مالیات مستقیمه؟

آدمایی که سرمایه‌شون ظرف چند ماه، ۳۰۰ درصد رشد کرد، نباید مالیات بر درآمد بدن؟ اینا سوالاتیه که ذهن هزاران تن از سکه بگیرها و سکه نگیرها! رو به خود مشغول کرده. طبق آمار بانک مرکزی، بیشتر از ۱ میلیون و ۶۰۰ هزار سکه تقدیم خریداران شده.

سازمان امور مالیاتی تازگیا و در ۱۲ خرداد ۹۸دستورالعملی رو واسه دریافت مالیات مقطوع از خریداران سکه از بانک مرکزی در سال ۹۷ صادر کرده. بر خلاف اینکه دریافت مالیات بر عایدی سرمایه یا CGT از فعالیت‌های غیر تولید کننده از جمله سرمایه‌گذاری در املاک، ارز، سکه، خودرو و امثال اون یکی از اقدامات پیشنهاد شده و قابل دفاع واسه جلوگیری از ورود سرمایه‌های سرگردان به بازارهای غیر مولده، اما درباره قانونی بودن یا نبودن دریافت مالیات از سکه‌های خریداری شده شبهات و ابهامات مهمی هست.

در این دستورالعمل به‌منظور آسون کردن وصول مالیات و ایجاد هماهنگی و وحدت روش، مالیات مقطوع کارکرد سال ۱۳۹۷ دریافت‌کنندگان بیشترین حد تا ۲۰۰ سکه از بانک مرکزی بدون نیاز به تسلیم اظهارنامه مالیاتی، به توضیح زیر تعیین گردیده:

• دریافت ۲۰ سکه بهار آزادی، معاف ازپرداخت مالیات
• دریافت ۲۱ تا ۶۰ سکه بهار آزادی، ۱۵۰ هزار تومن مالیات واسه هر سکه
• دریافت ۶۱ تا ۱۰۰ سکه بهار آزادی، پرداخت ۲۰۰ هزار تومن به ازای هر سکه
• دریافت ۱۰۱ تا ۲۰۰ سکه پرداخت ۲۵۰ هزار تومن مالیات واسه هر سکه

اشخاصی که در سال ۱۳۹۷ بیشتر از ۲۰۰ سکه دریافت کرده‌ان، مشمول این دستورالعمل نبوده و باید اظهارنامه مالیاتی مربوط به این فعالیت رو در موعد مقرر قانونی تسلیم کنن. ادارات کل امور مالیاتی باید مجبور شده‌ان تا رسیدگی و مطالبه مالیات این افراد (مثل اشخاصی که نسبت به تسلیم اظهارنامه مالیاتی در موعد مقرر قانونی اقدام کرده و هم اینکه اشخاصی که از تسلیم اظهارنامه مالیاتی در موعد مقرر قانونی دوری کرده‌ان) بیشترین حد تا آخر سال جاری انجام گیرد.

در «دستورالعمل مالیات مقطوع کارکرد سال ۱۳۹۷ دریافت‌کنندگان سکه از بانک مرکزی» به مفاد مواد ۱، ۹۳ و ۱۰۰ قانون مالیاتهای مستقیم مصوب ۱۳۶۶ و اصلاحات بعدی در مورد مالیات بر درآمد مشاغل استناد شده و مالیات بر عایدی سرمایه (سکه‌های دریافتی از بانک مرکزی) وضع شده.

جهت اخذ مالیات بر درآمد، تحقق درآمد (موضوع ماده ۹۴ این قانون) پس از کسر هزینه‌ها و استهلاکات به وسیله اشخاصی که از راه اشتغال به مشاغل یا به عناوین دیگه غیر از موارد نامبرده در بقیه فصل‌های این قانون در ایران تحصیل‌ می‌شه (موضوع ماده ۹۳ این قانون)، لازمه. به‌موجب ماده ۹۴ این قانون، درآمدِ مشمولِ مالیاتِ مؤدیانِ فصلِ مالیات بر درآمدِ مشاغل یعنی «کل فروش کالا و خدمات به‌اضافه بقیه درآمدهای اونا که مشمول مالیات فصول دیگه شناخته نشده پس از کسر هزینه‌ها و استهلاکات مربوط طبق مقررات فصل هزینه‌های قابل‌قبول و‌استهلاکات.»

وضع مالیاتِ «مقطوع» قبل از گرفتن تحقق ِ «فروش» سکه‌های دریافتی و «کسر هزینه‌ها و استهلاکات» اعتبار تموم این دستورالعمل رو زیر سؤال می‌برد؛ چون نوع مالیات تکلیفی در این دستورالعمل رو از «مالیات بر درآمد» به «مالیات بر عایدی سرمایه» تغییر می‌دهد که هیچ نوع تصریح قانونی جهت اخذ اون وجود نداره. باید منتظر موند و دید که فرجام این مالیات بر سکه چی می شه.
چیزی که مسلمه، دولت واسه مالیات گرفتن در سال سخت تحریمی، اصلا اغماض نداره.